Դեկտեմբերի 21-ին տեղի է ունեցել փախստականների և ապաստան հայցող անձանց իրավունքների ապահովման վերաբերյալ համաժողով։ Այն կազմակերպվել է ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի հայաստանյան ներկայացուցչության և ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի համատեղ ծրագրի շրջանակում։ Միջոցառմանը մասնակցել են Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը, Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ Աննա Կարին Օստը և ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարության Միգրացիոն ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը, ինչպես նաև Ռուսաստանի Դաշնության մարդու իրավունքների հանձնակատարի աշխատակազմի պատվիրակությունը։ Հանդիպմանը մասնակցել և ելույթներով հանդես են եկել նաև ոլորտի հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։
Համաժողովի ընթացքում քննարկվել են Հայաստանում փախստականների և ապաստան հայցող անձանց իրավունքների ապահովման վերաբերյալ Պաշտպանի 2017 թվականի արտահերթ զեկույցում արձանագրված` ոլորտի խնդիրների լուծմանն ուղղված քայլերը։ Այս տարվա ընթացքում իրավասու պետական մարմինների կողմից իրականացվել են զեկույցում նշված առաջարկությունների կատարմանն ուղղված քայլեր: Մասնավորապես, քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող օտարերկրացիների, այդ թվում՝ փախստականների և ապաստան հայցող անձանց՝ տեսազանգից օգտվելու ուղղությամբ ձեռնարկվել են օրենսդրական և գործնական միջոցառումներ: Ապաստան հայցող անձանց շրջանում առավել տարածված լեզուներով թարգմանվել են Հատուկ կացարանի ներքին կարգապահական կանոնները, ինչպես նաև այնտեղ բնակվող ապաստան հայցող անձանց իրավունքների և պարտականությունների վերաբերյալ այլ տեղեկություններ և այլն:
Այնուամենայնիվ, չվերադարձելիության սկզբունքն ամրագրող համապատասխան հոդվածում բացակայում է մահապատժի ենթարկվելու վտանգի առկայության պարագայում անձի արտաքսման կամ հանձման արգելքը: ՀՀ օրենսդրությամբ չի նախատեսվում անձանց իրավական կարգավիճակ, որը հնարավորություն կտա լրացուցիչ պաշտպանություն սահմանել փախստականի կարգավիճակի համար անհրաժեշտ չափանիշներին չբավարարող, սակայն չվերադարձնելու սկզբունքի պաշտպանությունից օգտվող օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց համար և այլն:
Միջոցառման ընթացքում Պաշտպանի աշխատակազմի կողմից ներկայացվել են նաև 2017 թվականի ընթացքում քրեակատարողական հիմնարկներ և Միգրացիոն Ծառայության Հատուկ կացարան, ինչպես նաև այլ հատուկ հաստատություններում մշտադիտարկման արդյունքները, արձանագրված խնդիրները: Մասնակից իրավասու պետական մարմինները ներկայացրել են դրանց լուծման ուղղությամբ կատարված գործողությունները և ծրագրերը:
Օրինակ՝ անհրաժեշտ է բոլոր հիմնարկներում ապահովել բավարար պայմաններ կրոնական ծեսերի իրականացման համար: Կարևոր է նաև ազատությունից զրկած փախստականների և ապաստան հայցող անձանց համար անհրաժեշտ կրոնական գրականության ապահովումը և այլն։
Համաժողովի ավարտին, կարևորվել է Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի, ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի հայաստանյան ներկայացուցչության և Միգրացիոն ծառայության միջև ձևավորված արդյունավետ համագործակցությունը։ Կարևորվել է նաև իրավասու պետական մարմինների և հասարակական կազմակերպությունների հետ համատեղ աշխատանքը: